Kuala-Lumpurda geçirilýän maýa goýum forumynda (TEIF 2025) Türkmenistanyň energetika ministri Maksat Babaýew ýurduň energetika pudagynyň birnäçe strategiki möhüm ugurlaryna, şol sanda iň uly gaz ýatagy bolan «Galkynyşyň» täze tapgyrlaryny özleşdirmegi göz öňünde tutmagy teklip etdi.
M.Babaýew halkara wekillere ýüzlenip, subut edilen tebigy gaz gorlary boýunça dünýäde dördünji orunda durýan Türkmenistanyň ählumumy energiýa geçişinde möhüm rol oýnamaga taýýardygyny aýtdy.
«Global energiýa geçişiniň kynçylyklaryna netijeli jogap bermäge ukyply häzirki zaman, çeýe we bäsdeşlik ukyply energiýa ulgamyny döretmäge çalyşýarys» diýip, ministr belledi.
M.Babaýewiň aýtmagyna görä, «Galkynyş» ýatagynda ýakyn meýdanlar bilen bilelikde 27 trillion kub metrden gowrak gaz gory bar diýlip hasaplanylýar we bu görkeziji ony dünýädäki iň uly gury ýer ýataklarynyň birine öwrülýär. Ýylda 30 milliard kub metr tebigy gaz kuwwaty bolan ýatagy özleşdirmegiň birinji tapgyry eýýäm tamamlandy, ikinji tapgyr bolsa Hytaýa gaz eksportyny artdyrar.
Maýa goýumlary teklip edilýän ugurlaryň arasynda ministr aşakdakylary görkezdi:
— «Galkynyş» ýatagynyň indiki tapgyrlaryny ösdürmek;
— Taýýar meýdançalarda önümçiligi optimizirlemek;
— 5 milliard kub metr kuwwatly ýerasty gaz saklaýyş desgasynyň gurluşygy;
— EPC iri senagat taslamalary üçin şertnamalar.
M.Babaýew häzirki wagtda Hytaýyň türkmen gazyny iň köp sarp edijidigini, eksportyň üç sany gaz geçiriji liniýasynyň üsti bilen ýylda 30 milliard kub metrden geçýändigini aýtdy. Dördünji tapgyr tamamlanandan soň, üpjünçiligiň mukdary 65 milliard kub metre ýetip biler.
Şeýle hem ministr, umumylykda 1,75 milliard ilaty bolan ýurtlary tebigy gaz bilen üpjün etmek üçin niýetlenen Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan (TOPH) gaz geçirijisini durmuşa geçirmegiň möhümdigini aýtdy. Onuň sözlerine görä, Türkmenistanyň çägindäki 214 kilometrlik bölek eýýäm tamamlandy we eýýäm Turgundy şäherinden Hyrat şäherine çenli «Arkadagyň ak ýoly» ady berlen 153 kilometrlik owgan böleginiň gurluşygy başlandy. Hünärmenleriň pikiriçe, gaz geçirijisi Owganystanda, takmynan, 12 müň iş ornuny döreder we ynsanperwerlik meselelerini çözmäge kömek eder.
M.Babaýew öz çykyşynda her ýyl Hytaýa berilýän 30 milliard kub metr türkmen tebigy gazynyň 50 million tonna çenli kömüri çalşyp biljekdigini we 60 million tonnadan gowrak parnik gazlarynyň çykarylmagynyň öňüni alyp biljekdigini belledi.
«Bular diňe gury san däl. Bu howanyň hilini ýokarlandyrmak, howa töwekgelçiligini azaltmak we tutuş sebit üçin durnukly geljegi döretmek üçin hakyky goşantdyr» diýip, ministr nygtady.
Çeşme: Türkmenportal